In dat zelfde stuk lees je ook dat de relatie tussen snelheid en het motorvermogen niet lineair is. Van 0 tot 1 kW zie je een behoorlijke toename in snelheid. Boven de 1 kW zie je dat de toename in snelheid steeds kleiner wordt. Van 3 naar 4 kW levert je bijvoorbeeld maar een snelheidswinst van 0.5 km/h op — dat merk je niet eens meer. Je kunt niet aan het geluid van de motor horen, of aan het basisscherm van VETUS zien, hoeveel energie je consumeert.
Kortom, als je inzicht in de data hebt, kun je er op anticiperen en dit is het beste argument om het optionele VETUS 7” touch scherm aan te schaffen.
“Het scherm” is eigenlijk een kit met meerdere onderdelen. De kit is gebaseerd op de open marine standaard NMEA 2000. NMEA 2000 is een bussysteem waarmee berichten tussen verschillende devices gestuurd kunnen worden. Bijvoorbeeld informatie tussen de motor en accu, en het scherm.
V-CAN vs NMEA 2000
Hoe zat het ook alweer? De motor, gashendel, contactsleutel zijn met elkaar verbonden via CAN bus communicatie. NMEA 2000 is ook gebaseerd op een CAN bus, maar spreekt simpelweg een andere taal.
Kortom, als ik de motor-informatie op het scherm wil zien dan moet ik de berichten van de ene bus, vertalen naar de andere. En dat is precies wat de VETUS CANverter of Bridge doet. Aan de ene kant steek je een V-CAN stekker en aan de andere kant een NMEA 2000 connector. De CANverter kan bijvoorbeeld het toerental van de motor omzetten naar de NMEA 2000 die leesbaar is voor het scherm.
Een deel van de informatie, zoals het toerental en de motortemperatuur, hebben we nu te pakken. Een ander deel, specifiek de snelheid en kompaskoers, wordt door de in het scherm ingebouwde GPS ontvanger aangeleverd. Wat nog mist zijn de accu gegevens.
Stroomsterkte meten — de VETUS Shunt
Om het energieverbruik op het scherm te tonen levert VETUS een shunt mee in de kit. De shunt meet de stroom tussen de last (motor en lader) en de accu’s. Simpel gezegd: als de motor loopt dan meet de shunt hoeveel energie we uit de accu halen. Als we laden, dan meet hij juist hoeveel energie we in de accu stoppen.
Via de NMEA 2000 bus geeft de shunt de stroomsterkte (A) en het voltage (V) door aan het scherm. Leuk, maar dan moet je nog steeds rekenen. De shunt is een geavanceerd apparaat en op basis van de informatie die je configureert, kan hij ook uitrekenen en weergeven hoe vol de accu is (State of Charge, %) en, bij gelijke condities, uitrekenen hoe lang de accu nog stroom kan leveren (Time Remaining).
Om dit rekenwerk precies te kunnen doen heeft de shunt een hoop informatie over de accu nodig. Je kunt deze informatie gemakkelijk toevoegen aan de shunt, door met een laptop of telefoon een verbinding te maken over WiFi. Over het algemeen kun je de informatie die nodig is uit de spec sheet van de accu halen.
Het 7” VETUS NMEA 2000 touchscreen
Het scherm heeft twee verschillende modi. De eerste is een kaart modus. Bij VETUS kun je kiezen tussen de gratis OpenSeaMap of Navionics. Ik gebruik OpenSeaMap en ik moet zeggen dat het detail van de kaart erg goed en actueel is. Het updaten van de kaart doe je door het scherm te verbinden met een wifi toegangspunt, bijvoorbeeld je telefoon.
Het scherm is supergoed af te lezen en past zich, tot een maximum van 1800 nit, automatisch aan zodat het zelfs in direct zonlicht erg goed leesbaar is. Je kunt het kaartscherm zelf aanpassen naar wens door ‘boxen’ met informatie toe te voegen. Links zie je bij ons wat GPS info en de temperatuur van de motor en controller, en rechts informatie van de accu via de shunt waar we het net over hadden.
De tweede modus is een soort dashboard met alle essentiële informatie. Accu percentage, toerental, stroomsterkte en tijd zijn allemaal groot en duidelijk weergegeven.
Ook hier kun je zelf informatie in ‘boxen’ toevoegen. Wij hebben motor en controller temp links en rechts, eigenlijk wat overbodig, de accu informatie.
Configureren van de NMEA 2000 devices
Het configureren van de NMEA 2000 devices is niet zo heel moeilijk. Vanuit de kaart- of het dashboard klik je op de hamburger linksboven en daarna kies je in Settings, Network.
In het Network (het scherm is niet instelbaar op Nederlands) kies je voor Data Sources.
In Data Sources kun je vervolgens de motor en accu toewijzen.
De informatie van de motor en accu wordt nu gebruikt in het scherm. Door meer devices aan het NMEA 2000 netwerk toe te voegen, zoals een dieptemeter of een radio, kun je meer informatie op het scherm laten zien. Zo experimenteer ik met de Cerbo GX van Victron. Maar meer daarover in een andere blog.
