Na wat duw- en trekwerk lag de schuit, na een jaar op het droge, weer in de sloot. Hij leek een beetje hoger te liggen, maar dat kan ook komen omdat er wat meer massa (namelijk de accu’s), verder naar voren in de boot zit. We hebben na de restauratie 7 jaar geleden, behoorlijk was ballast toegevoegd. Anders glijd de schuit teveel over het water waardoor je niet zo krap kunt sturen in de grachten. Op het kanaal wordt je een speelbal voor de wind.
We besloten om met z’n allen voor een kort rondje door Avenhorn te gaan. Opstarten is vrij eenvoudig; in ons geval starten we met een drukknop het MG Energy Systems BMS (Battery Management System) op. Na een harde “klak” van de contactor, is de accu verbonden met de lasten. Zo’n contactor zie je vaak in dit soort oplossingen, het zorgt voor een vonkvrije verbinding in systemen met grotere stromen.
In theorie heeft de motor nu stroom, de motorsturing die op de motor zit echter nog niet. Nu de ‘lastkant’ van het Master LV BMS stroom van de accu krijgt door de gesloten contactor, start de Victron Cerbo GX en het display op. Ook krijgt de Victron Orion DC-DC converter nu stroom. Deze laatste maakt van 48V gelijkstroom, 12V gelijkstroom. En die 12V hebben we nodig om het VETUS E-Line systeem op te starten. VETUS levert bij iedere motor een omvormer mee, Wij gebruiken deze niet omdat we al in 12 Volt voorzien waren.
Via de contactsleutel van de motor zetten we spanning op de VETUS V-CAN bus. Via deze busverbinding praten alle VETUS onderdelen met elkaar. En jawel, een blauw lampje op het contactslot-paneel gaat aan, en ook op het statuspaneel lichten alle lampjes 1 voor 1 op.
Het systeem is nu ‘actief’, maar als je de gashendel bedient, dan werkt de motor nog niet. Het systeem start je door eerst kort op de startknop op de gashendel te drukken, en na de piep, nog een keer. Allemaal veiligheidsmaatregelen zodat je het systeem alleen bewust opstart. Omdat niks in het systeem geluid maakt, is dit ook nodig.
Ons optionele 7-inch VETUS touchscreen is inmiddels ook opgestart. Na het accepteren van de veiligheidsmelding zie je of een dashboard, of een kaart.
Tijd om allemaal aan boord te stappen. We hebben de deksel van onze accukast even aan de kant geschoven zodat we ook op het tweede, interne, scherm kunnen zien wat het accupakket doet. De meegeleverde VETUS shunt, die dit ook kan, is wel geconfigureerd, maar we vermoeden dat we die eerst nog moeten calibreren.
Aan Wim, de eigenaar van de werf, de eer om als eerste aan het roer te staan. Met een kleine voorwaardse beweging van de gashendel varen we weg. Je hoort werkelijk niks en het levert een eerste euforisch moment op — geluid en stank waren de grootste uitdagingen met de oude dieselmotor. Nu hoor je helemaal niks.
Eenmaal in een wat grotere sloot, voert Wim de snelheid wat op. We varen nu zo’n 6.5 km/h en de boot glijdt door het water. Iedereen is stil en we horen alleen wat luchtbellen onder de boot. Ze lijken in de schroef uiteen te spatten. Er is zelfs bijna geen ge-zoom van de motor te horen.
Met gemak kunnen we onderling praten. Normaal was de stuurman altijd uitgesloten van het gesprek, nu communiceer je op zachte en gedempte toon met vrienden die voorin zitten. Wauw!
Wat ook bijzonder is, is hoe de omgeving reageert. Eendjes blijven lekker zitten, honden schrikken zich rot als ze je te laat opmerken, en je kunt gesprekjes met mensen in hun achtertuin voeren. Allemaal nieuw, en het is geweldig.
Als ik op het scherm kijk, zie ik dat we ontladen met 826 Watt. Een snel sommetje maakt dat we, met deze snelheid en condities, met gemak 15 uur kunnen varen. Fantastisch.
Aan de andere kant trekken we met gemak de accu in een paar uur leeg. Als we willen. Het levert alleen weinig op. Op 2 kW, dubbel zoveel als de 826 Watt, varen we misschien krap 8 km/h en op 4 kW ongeveer 10 km/h. Bij 4 kW zijn we dus in 3,5 uur leeg. Zonde. In de praktijk varen we amper sneller dan 6 a 7 en kunnen we dus altijd 12 uur varen bij een volle accu. Het eerste wat ik dan ook instel op het VETUS touchscreen is een melding bij een te hoge snelheid, ik zet ‘m op 7 km/h.
Ik vaar zelf ook een stukje en een paar dingen vallen me op. Bij een noodstop vol achteruit zuigt de schroef veel lucht aan. Ik vermoed dat dit een combinatie is tussen het 100% koppel vanaf 0 toeren, typisch voor een elektromotor, en het gebrek aan ballast waardoor de eendenplank iets te hoog ligt. Dat is een uitzoekklusje. Verder merk ik dat we glijden over (op) het water. De wind maakt van ons een speelbal. De oplossing: ook hier meer balast, vooral voorin.
De motor zelf werkt fantastisch. Ik raadt iedereen direct aan om het optionele VETUS scherm mee te bestellen. Zonder zou ik toch last hebben van “range-anxiety”, het verschil tussen 1-, 2- of 3 kW hoor en voel je namelijk amper. Het is tussen die 7 en 9,5 km/h, waarin je bereik serieus snel kan teruglopen zonder dat je dat dan doorhebt. Boven de 4 kW maakt het allemaal iets meer geluid. Overigens hoor je dan niet de motor, maar de schroef en de bubbels onder de boot. Boven dat vermogen loopt de snelheid bij ons nog amper op. Ik vermoed dat de schroef echt goptimaliseerd op de grachtensnelheid.
Ik ben vooral blij dat we op 6 km/h maar 728 watt consumeren. Dat is de maximum snelheid in de Alkmaarse grachten. Wat ook fijn is, is dat we langzamer kunnen varen dan voorheen. We kunnen nu ook 3,5 km/h en het voordeel daarvan is dat we goed kunnen blijven sturen als het even druk is of er een SUP-er voor je dobbert.
We zijn inmiddels weer terug bij de werf en drinken met z’n allen een ijskoud biertje. Verdiend. Het werk is bijna klaar, en de eerste ervaring met onze elektrische aandrijving is geweldig. We raken niet uitgepraat over de stilte en hoe moeiteloos de boot zich voortbeweegt. Ik hoop dat alle getallen die ik vandaag op het scherm zag, kloppen. Het zou betekenen dat we niet constant aan de lader hoeven te hangen. Meer daarover in een volgende post.
