De Grachtengordel moet schoner
De Grachtengordel in Amsterdam wordt momenteel vervuild door de uitstoot van diesel- en benzinemotoren van boten die door de grachten varen. Dit heeft een negatief effect op zowel het milieu als de leefbaarheid van de stad. De gemeente Amsterdam heeft daarom besloten om vanaf 2025 uitsluitend elektrische boten toe te staan in de grachten.
De gemeente doet dit slim. Eerst heeft de gemeente goed gekeken naar de bronnen van vervuiling. Vervolgens heeft de gemeente gekeken in hoeverre ze met beleid de vervuiling kan terugdringen. Ligt de bron buiten de gemeente, dan kan het niet zomaar aangepakt worden (al is de rol als activistische aandeelhouder van Schiphol een interessante). Na de milieuzones voor auto’s en rondvaartboten, zijn nu de scooters, bestelbusjes en pleziervaart aan de beurt.
De gemeente heeft het in de aanpak vooral over wat dit voor de gemiddelde Amsterdammer betekent. Dus niet “vanwege het milieu” maar gemiddeld X maanden langer leven voor iedere Amsterdammer. Door te investeren in elektrisch varen kan de Grachtengordel schoner en duurzamer worden, wat ten goede zal komen aan zowel het milieu als de inwoners en bezoekers van Amsterdam.
Waarom is elektrisch varen belangrijk?
Elektrisch varen is belangrijk vanwege de positieve impact op het milieu. Door elektrisch te varen wordt er geen gebruikgemaakt van fossiele brandstoffen, waardoor er geen schadelijke stoffen worden uitgestoten. Dit draagt bij aan het verminderen van luchtvervuiling en vermindert de CO2-uitstoot. Hierdoor wordt de natuur en het waterleven beschermd en blijft de waterkwaliteit behouden.
In Amsterdam is elektrisch varen verplicht gesteld vanwege de grote hoeveelheid boten die dagelijks door de grachten varen, waardoor er veel luchtvervuiling ontstaat. Een 5 pk buitenboordmotor stoot immers ongeveer net zo veel schadelijke gassen uit als 35 auto’s die zo’n 100 km/h rijden. Dus iedere elektrische sloep is winst.
Wat valt er onder uitstootvrij?
Uitstootvrij betekent overigens boten met elektrische aandrijving of handmatige aandrijving. Kortom, alle boten met een geldig ‘groen’ vignet zijn welkom. Ook hybride boten met een ‘geel’ vignet zijn welkom, maar dan moet er wel uitstootvrij worden gevaren. Onder hybride boten vallen boten met zowel een elektrische motor als een brandstofmotor.
Waar moet je elektrisch varen?
De uitstootvrije zone in Amsterdam beslaat het centrumgebied, dit is het gebied binnen én inclusief de Singelgracht, ten zuiden van het spoor. Zeg maar de historische binnenstad. Hier vind je een link naar de kaart van de gemeente Amsterdam.
Voor doorgaande vaarroutes geldt een uitzondering. Dit zijn de doorgaande vaarroutes (Kostverlorenstraat, Amstelroute), de westelijke Singelgracht van Kattensloot tot de Hugo de Grootgracht en de Oostelijke Eilanden en de Nieuwe Vaart.
Hoe werkt elektrisch varen?
Elektrisch varen werkt door middel van een elektromotor. Deze drijft vaak direct een schroef aan en heeft geen keerkoppeling meer. De elektromotor zet elektrische energie uit de accu om in mechanische energie, waardoor de boot kan varen. De accu voorziet de elektromotor van de benodigde elektriciteit en kan worden opgeladen door middel van een stopcontact aan wal, zonnepanelen of een speciale laadpaal in de haven.
Een bestaande boot, zoals de onze, kan relatief eenvoudig worden omgebouwd tot een uitstootvrije boot met een elektrische aandrijving.
De voordelen van elektrisch varen in Amsterdam?
Elektrisch varen in de Amsterdamse binnenstad biedt tal van voordelen. Allereerst zorgt het voor een aanzienlijke verbetering van de luchtkwaliteit, wat niet alleen resulteert in een frisse en schone omgeving, maar ook voor lucht veel gezonder is voor zowel bewoners als bezoekers van de binnenstad.
Daarnaast zorgt elektrisch varen voor minder geluidsoverlast in vergelijking met traditionele benzinemotoren. Dit draagt bij aan een rustigere en meer ontspannen sfeer in de binnenstad, wat de leefbaarheid en het comfort verhoogt. Bovendien is het ook fijner aan boord.
Minder bootjes met brandstof, betekent ook minder olie en benzine in de gracht. Je morst altijd wel wat met het bijvullen van je tank en dit beland dan met het bilgewater in het oppervlaktewater.
En tot slot, uiteindelijk kan elektrisch varen goedkoper zijn. De aanschaf is weliswaar fors, maar de operationele kosten, zoals onderhoud en service, zijn extreem laag. Met meer spelers op de markt, en betere accutechnologie, wordt een schonere oplossing voor veel meer booteigenaren bereikbaar. Op dit moment is er voor uitstootvrije pleziervaartuigen ook een korting beschikbaar van 70 procent op het binnenhavengeld.
Voor ons zijn deze voordelen zo groot en belangrijk dat we onze boot uit eigen initiatief ombouwen. Je leest er alles over op ons blog.
Hoe gaat Amsterdam over op elektrisch varen?
Vanaf 1 januari 2025 moet je boot uitstootvrij zijn als je daarmee het centrum van Amsterdam in wilt varen. Er komen overgangsregelingen en voor doorgaande vaarroutes geldt een uitzondering. De omvang van de uitstootvrije zone kunt u hieronder op de kaart zien.
In het najaar van 2023 worden de overgangsregelingen en het ontheffingenbeleid verder uitgewerkt en besloten welke vaartuigen onder de overgangsregelingen en het ontheffingenbeleid vallen. Voordat het definitieve beleid in de loop van 2024 wordt vastgesteld, vindt nog een formele inspraakronde plaats waarbij u uw mening kunt geven.
Niet alleen voor passagiersvaartuigen geldt dat deze per 2025 uitstootvrij moeten zijn op het gehele Amsterdamse binnenwater, ook voor transportvaartuigen geldt dat deze per 2025 uitstootvrij moeten zijn. Veel rondvaartboten zijn overigens al enkele jaren elektrisch en ook het GVB heeft al uitstootvrije pontjes varen. Het Amsterdamse GVB heeft de ambitie om in 2030 volledig uitstootvrij te varen.
Laden langs het water?
Momenteel zijn er circa 15 laadpalen aan Amsterdamse Grachten, en dat is te weinig. Het huidig aantal laadpalen past ook niet goed bij de ambities van de stad. Iedereen een elektrische sloep? Dan zijn er ook meer laadpalen nodig.
In overleg met de branche stelt de gemeente Amsterdam een Laadstrategie Varen op. Daarin wordt duidelijk op welke wijze we het laden van elektrische vaartuigen gaan faciliteren. Eind 2024 is deze Laadstrategie gereed. Voor meer informatie over locaties en laden, zie Elektrische vaartuigen.
Op de hoogte blijven? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief en hou de websites van de gemeente Amsterdam en de Coalitie Duurzaam Varen dan goed in de gaten.
